nieuwsitem –  8 juni 2018

Zonder overdrijven kun je rustig concluderen dat de natuur, of het leven allesbehalve efficiënt is georganiseerd. Hoeveel kikkerdril heb je eigenlijk nodig om een generatie nieuwe kikkers te maken? Miljoenen? Eén tomaat heeft makkelijk 100 zaden, stel dat die allemaal uit zouden komen? Al die zaden zijn het resultaat van kruisingen, soms ook met andere rassen en de natuur vindt dat prima. Laat maar komen. De natuur neigt in alles wat leeft naar overvloed en naar enorme variatie. En, dat is bijzonder effectief. Maar absoluut niet efficiënt.

Het is effectief omdat er bij een grote variatie altijd individuen zullen zijn met eigenschappen die als het ware al klaar staan om met nieuwe omstandigheden om te gaan. Verwachting van verandering zit in alle natuurlijke systemen ingebakken. En dat is de basis onder al het leven op aarde. Dit is vitaliteit. Wij mensen daarentegen richten onze systemen vrij consequent zo in dat we vooral kracht halen uit een  zo hoog mogelijke efficiëntie, zekerheid en voorspelbaarheid. Wij houden van geoliede machines, time management, controle en voorspelbaarheid.  Zo gaan we ook om met voedselproductie. We willen een oogst die op het zelfde moment even voorspelbaar groot, hoog en rijp is bijvoorbeeld. Handig, efficiënt, kostenbewust. Maar ook levensgevaarlijk. Want er worden wereldwijd nog maar een paar varianten graan, rijst, druiven en mais op enorme velden vol monoculturen gekweekt. Gek genoeg lijken maar heel weinig mensen te beseffen hoe kwetsbaar dat is. We verwarren controle en voorspelbaarheid met veiligheid. Want die enorme neiging tot efficiëntie haalt namelijk tegelijkertijd alle variatie en dus werkelijke veiligheid uit het systeem.

Het is veel belangrijker om effectief te zijn dan efficiënt

Wij verwarren comfort met veiligheid

Natuurlijk is efficiëntie leuk en handig. Water volgt de weg van de minste weerstand naar beneden, vogels zweven prachtig op thermiek. Scholen vissen profiteren van elkaars nabijheid etc etc. Efficiëntie als verhoging van gemak, vergroting van snelhei en comfort is prima, maar, het is een ondergeschikte kwaliteit. De natuur laat gemak nooit de baas worden van veiligheid. En dat is precies wat wij dus wel doen! Onze cultuur waardeert comfort en controle zo hoog dat het als veiligheid wordt ervaren!

Wij vinden economie het allerbelangrijkste. Een even grote, lange, op dezelfde manier smakende graansoort is geweldig efficiënt om te oogsten. Maar als je dat gemak afweegt tegen het feit dat je met steeds meer bestrijdingsmiddelen en andere kunstgrepen  in de weer moet om die korrel überhaupt nog te produceren, en dat dit zo mooi ogende graan steeds minder voedingsstoffen bevat en steeds kwetsbaarder wordt voor ziektes dan is er geen ontkomen aan: ecologie moet een even zo grote plek innemen in de afwegingen. Steeds meer mensen voelen dat er iets helemaal niet goed gaat met de landbouw, maar blijven tegelijkertijd geloven dat de kern van de oplossing in ieder geval efficiënt moet zijn, want anders kun je er niet van leven, is het niet te oogsten, niet praktisch te maken en dus blijft het hele grote probleem telkens weer ondergeschikt gemaakt aan onze grote angst voor gebrek aan controle. En dat is dus ongelofelijk gevaarlijk. Zeker nu.

Maak natuurlijke systemen leidend

Er is maar één zekerheid en dat is dat op dit moment meer dan ooit alles aan het veranderen is. En het klimaat is niet de minste verandering. Mensen moeten zich dus als de wiedeweerga in ieder domein afvragen wat het meest effectieve gedrag is om je op deze veranderingsfase of norm voor te bereiden. En het eerste antwoord in ieder domein is: kijk naar de natuur. En dan doel ik op het geheel of de wetmatigheden van de natuur, de systemen, niet naar allerlei leuke onderdeeltjes waar je dan weer heel efficiënt een nieuw apparaatje of techniekje uit kan destilleren die de boel iets minder slecht maakt.

Kleinschaligheid is veel effectiever dan monocultuur

Ik ben er steeds meer van overtuigd dat we zeker in hyper-efficiënt Nederland de kleinschaligheid moeten leren durven omarmen. Want variatie is vitaal en dus effectief. Door de komst van internet kan ook kleinschalige landbouw zich makkelijk efficiënt genoeg organiseren, terwijl de voordelen van meer variatie in ons voedsel, meerdere soorten, rijkere smaken, grotere biodiversiteit, dichterbij eten, de boer weer kennen, kleinere veldjes, gezondere bodem, meer plezier in het werk, meer combinaties met natuur, grotere biodiversiteit en natuurlijk de veel minder grote footprint zo ongelofelijk belangrijk en groot zijn.

Iedere regio die meer vogels op het platteland wil zien en die een economisch gezondere boerenstand prachtig lokaal voedsel wil zien maken kan heel makkelijk en snel aan de slag met de heel efficiënte (jawel)  tool  Food Value en daarmee deze verandering zelf organiseren. Gezonde natuur en een vitaal natuurlijk systeem zijn de basis onder al het overleven en onze veiligheid. Laten we daar allemaal ongelofelijk effectief durven worden.

Onze projecten

chinese kwee voedselbos

Voedselbossen: juist omdat iedereen het snel snapt moet je de kennis goed borgen

Marieke en Frank worden al jaren gegrepen door het concept, de kracht ervan en de enorme complexiteit van de...

Bekijk project
4 returns

4returns earth. Wereldwijde community van ecosysteemherstellers

Onze grootste en oudste online community. Het team bij Commonland werkt constant verder aan steeds meer content en community....

Bekijk project
green deal voedselbossen

De green deal Voedselbossen verbindt pioniers en overheden

Dit unieke netwerk van voedselbospioniers, onderwijsinstellingen, provincies, ministeries en adviesorganen had een dik jaar na de start nog steeds...

Bekijk project

Europese interieurbeplanters vormen een inspirerend netwerk

Interieurbeplanting is een vrij specifiek, en dus zeldzaam vak. Nederland heeft rond de 30 bedrijven die zich echt toeleggen...

Bekijk project
markt

Food Value borgt dat de lokale keten sociaal blijft

Het project Food Value is inmiddels een compleet online multivendor webshoppakket en een coöperatie waarin meerdere waardes een even...

Bekijk project
ecosystem restoration camps

Ecosystem Restoration Camps verbindt de woestijn met de milennial

In juli 2016 plaatste John D. Liu een klein berichtje op Facebook dat gelijk viraal ging. Het bevatte namelijk...

Bekijk project
Into Green

Into Green inspireert eerst en kopt dan in met bewijs

Je kunt het bijna niet meer voorstellen, maar in 2013 had vrijwel niemand levende kamerplanten in huis en op...

Bekijk project