Van de ster naar de cirkel tot de droom van de zonnebloem met parkeerplaatsen

Hij ziet mijn onbegrip en neemt een stap terug. DistrEko, zo vertelt hij, is destijds ontstaan uit een samenwerking van de Biologische Producenten uit de Achterhoek , tegenwoordig de BPA. Eind jaren negentig kwamen deze boeren elke maandagavond in Warnsveld bij elkaar om producten met elkaar te wisselen. Dit zou je de steroplossing kunnen noemen. Maar dit was uiteindelijk niet efficiënt. Er waren maandagavonden dat boeren 60 kilometer heen en weer reden voor twee diepvrieskippen en wat kisten aardappelen. DistrEko kreeg toen in 2001 de ruimte om een nieuw systeem te ontwikkelen dat deze boeren met elkaar verbindt. En wat hij ging doen was rondjes rijden.

Rein durft wel te claimen dat hij de gemiddelde vervoersprijs van een groentekrat terug heeft weten te brengen van 1,20 liter diesel per krat ten tijde van de ster-oplossing en tot nu onder de 0,20 liter diesel per krat. Door gewoon rondjes te gaan rijden met spullen die al verkocht zijn voordat ze worden bezorgd. Er is geen voorraad. Er is eigenlijk bij hem niks te koop, hij ondersteunt de producent. En afval heeft hij ook al niet. Vrijwel alles wordt gerecycled, werkt met statiegeld of met herbruikbare materialen. Er zijn 6 vuilniszakken per jaar als restafval.

Veel afnemers zijn ook leverancier, en vice versa

Het begint me een beetje te dagen, maar hoe weet hij dat producten al verkocht zijn en wie zijn dan die klanten? Ik heb het plaatje nog niet compleet, dus ik stel eerst maar eens een paar vragen. Hij levert om te beginnen aan vrijwel alle natuur- land- en biowinkels in de brede regio rondom Winterwijk met alles: lokale producten, maar ook producten afkomstig van Odin, de biologische groothandel in Geldermalsen. Hij werkt alleen met biologische producten en met /voor de leden van de BPA, de Biologische Producenten uit de Achterhoek. En, die producenten hebben vaak zelf ook particuliere klanten, boerderijwinkels en/of maaltijdpakketten. Dus, stel dat boer A veel prei en wortelen heeft en boer B veel sla, dan bestellen ze allebei bij Distreko wat ze graag in hun box bij willen leveren en komt DistrEko bij boer A prei en wortelen halen en sla van boer B brengen. In het begin kwam het nog vaak voor dat iedereen prei had op hetzelfde moment, maar nu, na 17 jaar, speelt DistrEko ook een flinke rol in het afstemmen en bijstellen van alle teeltplannen. Alle verkoopresultaten worden in volumes doorgegeven aan de producenten.

Rein: ‘We hebben een systeem bedacht waardoor we enkel rondjes rijden. In alle rondjes wordt er zowel gehaald, als gebracht. Momenteel vervoeren we per rit meer aan volume dan dat er aan bestellingen in de twee wagens past.’

Ik begon het te begrijpen. Maar dat begrip leidde gelijk tot nieuwe vragen. Want, hoe gaat dat dan in de praktijk? Als de chauffeur bij boer A de prei ophaalt, hoe weet hij waar hij die moet bezorgen? Misschien moet van al die prei maar 1 krat naar boer B en moeten er 5 naar winkel Z? Worden er in de praktijk dan niet een heleboel hele rare rondjes gemaakt? Rein vertelde me dat hij de afgelopen 20 jaar bezig is geweest om precies deze knopen te ontwarren. Samen met zijn software partner heeft hij logistieke software ontwikkeld die niet alleen paklijsten produceert waarmee chauffeurs precies weten waar ze die prei moeten afleveren, maar waar hij zelf ook met één druk op de knop facturen voor afnemers en ook één factuur voor elke producent en incasso’s kan maken èn op elk punt in het proces nog met menselijke hand kan ingrijpen. Niets is volledig dicht- geautomatiseerd en geheel online. Alles blijft onder zijn controle en is manipuleerbaar.

Nadat we zo twee uur hadden zitten praten vroeg ik waarom hij juist mij had uitgenodigd? In zekere zin kun je zeggen dat we hetzelfde doen. Maar toch ook niet. Dat was precies waar hij mee zat. Hij vond de ideeën van Food Value goed bij de zijne passen. Bijvoorbeeld om de lokale keten als een cirkel of een groep te zien, en ook de communicatiemogelijkheden van Food Value vond hij interessant. Nee, niet voor hemzelf, maar wellicht wel voor die andere droom, de zonnebloem met parkeerplaatsen. Hij begon hem te tekenen. Dus niet alleen in je eigen regio-cirkel denken, maar ook in meerdere cilinders. Wat hij nu deed met prei en wortelen en sla, en tussen boeren, kun je nog een niveau hoger doortrekken: naar Nederland bijvoorbeeld. Iedere streek heeft zijn eigen specialiteiten. Hoe kun je die nu het mooist door heel Nederland vervoeren? Door ook hier een rondje van te maken. Kruidkoek uit Deventer staat klaar op de Deventer parkeerplaats. Al helemaal gelabeld met waar hij moet worden afgeleverd, desnoods in Friesland, en de vrachtauto die in Deventer de kruidkoek ophaalt, levert daar kaas uit het Groene Hart en mosselen uit Zeeland af.

Dat zou wel mooi zijn. Rein is inmiddels 61, heeft de afgelopen jaren inderdaad, heel rustig in de Achterhoek, Het voor elkaar gekregen. Zijn bedrijf draait niet onder de 1 miljoen omzet en is winstgevend. Gebaseerd op jarenlange ervaring, onderling vertrouwen en natuurlijk zijn eigen software dat hij als een maatpak precies op alle logistieke hobbels die hij in zijn praktijk tegenkwam heeft laten passen. Nu is het de vraag of dit idee ook op te schalen is naar de zonnebloem.